Donderdag kreeg ik het boekje Paradijs bv te leen van Marry Mos. Het gaat over Work First in Utrecht, dat hier uitgevoerd wordt onder de naam Werk Loont! Het boek leest als een trein. Het beeld dat eruit naar voren komt over deze re-integratiemethode is behoorlijk ontluisterend.
Niet eens zozeer het feit dat de ochtenden gevuld worden met vrij simpele en geestdodende activiteiten als het uitzoeken van klerenhangers, het vouwen van dozen en het verpakken van stickervellen. Dat is op zich algemeen bekend. En interessant werk bieden is, zo is altijd het argument, niet het doel van deze activiteiten. Het gaat er vooral om dat mensen weer werkritme opdoen en geactiveerd worden.
Het onthutsende zit hem wat mij betreft in de trainingen en coaching en in het schijnbaar ontbreken van ieder plan. Het lijkt erop alsof de coaches bij ‘Paradijs bv’ volledig vrij zijn hun eigen hobby’s uit te leven, zoals neurolinguïstisch programmeren (NLP, door een vriendin van mij betiteld als ‘bewezen onzin’). In de 13 weken dat schrijver Riccardo Alberelli ‘in traject zit’ komt bovendien de ene coach na de andere langs. Soms begint de training door een nieuwe coach of een gedeeltelijk nieuwe groep weer van voren af aan. Enig maatwerk ontbreekt, het maakt niet uit welke voorgeschiedenis of welk opleidingsniveau je hebt: iedereen krijgt hetzelfde werk en dezelfde training. Coaches komen voortdurend te laat op afspraken en passen roosters aan, terwijl van de deelnemers verwacht wordt dat ze overal op tijd zijn en zich netjes aan alle strakke regels houden. Echt door het ijs zakt de ‘professionele’ begeleiding bij het eindgesprek. Daar blijkt dat ze er drie maanden lang van uitgegaan zijn dat Alberelli in de daklozenopvang huist, terwijl hij ‘gewoon’ in een huis in de stad woont. Maar dit heeft natuurlijk in hun benadering ‘geen rol gespeeld’.
Een belangrijke vraag is of Werk loont! werkt. Voor een beperkte groep zeker. Dat blijkt ook uit Alberelli’s boek. Zij hebben er inderdaad baat bij om uit hun isolement te komen, werkritme op te doen of contact te krijgen met ‘lotgenoten’. Toch kun je bij veel ‘uitstroom’ je vraagtekens zetten. Twee mensen kunnen hun oude werk terugkrijgen op het moment dat de werkgever hoort dat er opnieuw loonkostensubsidie beschikbaar is. Anderen komen in een leer-werktraject, wat natuurlijk positief is. Maar in beide gevallen kun je je afvragen of daarvoor eerst drie maanden Werk Loont! nodig zijn. Een deel maakt de 13 weken niet vol en komt of terug in de uitkering, met een korting uiteraard, of verdwijnt helemaal uit het systeem. En Alberelli zelf? Die krijgt uiteindelijk ook zijn oude werk mét loonkostensubsidie terug. Terwijl een detacheringsbureau dit had ontraden (staat slecht op je cv) en hij eigenlijk niet in de doelgroep valt (hij was eigenlijk direct bemiddelbaar). Maar dat blijkt makkelijk op te lossen: dan veranderen ze gewoon de indeling…
Dit boek zou verplichte kost moeten zijn voor iedereen die zich beroepsmatig of vanuit de politiek met re-integratie bezighoudt. En het laat wat mij betreft zien dat de lijn die GroenLinks in Utrecht al jaren heeft op het gebied van re-integratie, goed gekozen is: het accent leggen op juist de moeilijk bemiddelbare groepen, mensen zoveel mogelijk zelf de regie geven over hun eigen re-integratie en boven alles: maatwerk, met verschillende re-integratieinstrumenten voor evenzo verschillende personen.
Paradijs bv – Op weg naar werk
Door Riccardo Alberelli
Door Riccardo Alberelli
ISBN/EAN: 978-90-806049-6-4
Prijs 15 euro
Vandaag was ik (o.a.) in Enschede hier te gast: http://www.centrumpower.nl/zuid/index.php/het-nieuws/103-wijkbewoners-boeken-succes-bij-wijkbewoners
Oók een reïntegratieproject eigenlijk, maar dan inderdaad vanuit de betrokkenen zelf, en met oog voor ieders wensen, kansen en mogelijkheden.
Leuke recensie, ik kende het boekje niet. Je opvatting over reïntegratietrajecten spreekt me aan. Herinner je je mijn presentatie op de Inspiratieavond van 7 april? Ik sprak o.m. over Zelfregie (en toonde dat filmpje van iemand die met onze "uitvinding" Workpatch een klusje kiest bij 'm in de buurt). We zijn namelijk op weg naar een doe-het-zelf-economie, waarin alles wat "corporate" is, nog enkel kan bestaan bij de gratie waarin het de zelfregisseur faciliteert.
Het Powerproject waarnaar Ingrid verwijst, is ook zeer inspirerend. Ik denk al met al dat de coaches, consulenten, etc. steeds nieuwe effectieve instrumenten nodig hebben, want de wereld van werk verandert. Succes met je Raadswerk!
Dat centrum Power klinkt goed. Misschien ook eens een werkbezoek naar maken…
Hallo Ton,
Ik herinner me inderdaad de presentatie op de inspiratiebijeenkomst. Vond 't leuk om te zien wat Workpatch doet: volgens mij een goed voorbeeld van mensen zelf regie geven over hun re-integratie. Ik wens je dan ook veel succes met dit project. En 't boekje van Paradijs BV moet je zeker lezen!
Het is al jaren een publiek geheim dat re-integratie een zooitje is… Of het boek gaat bijdragen aan een gedegen oplossing van al die experimenten ?
Een beter titel zou kunnen zijn: ARBEIT MACHT REICH, daar de meeste uitkeringlijers er eerder beroerder van worden dan beter.
Ik heb hetzelfde traject gedaan, heb overwogen mijn ervaring te verwerken in een boek maar zag er vanaf omdat het in veel gevallen te bizar was. Vrienden die ik erover vertelde dachten vaak dat ik ze in de maling nam.
Inmiddels heeft iemand anders het wel gedaan. Ik zit het boek te lezen en die muffe geur van het trainingslokaal komt weer helemaal terug, het geratel van de lopende band en de treurigheid van de coaches die voor het merendeel nauwelijks weten waar ze het over hebben 🙁
We zijn 2 jaar verder, en wederom kom ik (inmiddels voor de derde keer!) in aanmerking voor Apprenti. En nee, de coaching is nu heel anders en verbeterd. Ik zou over 2 weken moeten beginnen. Bij doorvragen over die coaching, werd me verteld dat ze daar nu nog niet veel over kunnen zeggen want de coaching moet nog opgezet worden. Die coaching die over 2 weken begint. Zo gaat het dus nog steeds.
Dan mag ik weer 'leren' hoe ik vacatures kan vinden en hoe ik een CV opstel. Maar gebrek aan die kennis is niet de reden dat ik niet langere tijd een baan kan houden. Ik vind flexwerk, en tegen de tijd dat ik aanmerking zou komen voor een contract, word ik gedumpt want vaker ziek dan gemiddeld door een chronische ziekte.
Als het dan economisch ook nog tegen zit, kom ik niet snel weer aan de slag, raak in de klauwen van de bijstand en jawel: Apprenti.
Ik heb deze keer geweigerd. Het heeft een hoop tijd en moeite gekost, en gesprekken met veel mensen, maar inmiddels heeft de Sociale Dienst bedacht dat ik misschien helemaal niet onder de afdeling Werk zou moeten vallen, maar onder Participatie (opkrabbelen op de arbeidsmarkt via bijvoorbeeld vrijwilligerswerk of stage).
We zullen zien. Maar ik ga niet meer naar Apprenti of afgeleiden ervan ('groepscoaching' , 'doelgroeptrainingen', 'trainingen om in aanmerking te komen voor vacatures' onder de verhullende naam Bruis) tenzij ze kunnen aantonen dat daar werkelijk iets veranderd is en deelname voor mij van nut kan zijn.
Let wel: voor sommige mensen kan deze training echt wel zin hebben.
Maar als deelnemers de trainers moeten gaan uitleggen hoe ze een computer moeten rebooten, hoe LinkedIn werkt en hoe Twitter werkt, dan deugt er iets niet.