Spierballen en slachtoffers

De boodschap dat mensenhandel niet wordt getolereerd, wordt door de hele Utrechtse politiek gedeeld.  Elke vrouw die tegen haar wil seks heeft (verkrachting), is er één te veel. En het is helemaal stuitend als anderen – in het geval van gedwongen prostitutie de pooiers en mensenhandelaren – daar dik geld mee verdienen.

De vraag is of het sluiten van boten op het Zandpad effectief is om juist dit probleem aan te pakken. Vrouwen die op de betreffende boten gedwongen aan het werk waren, zullen onmiddellijk onder de oppervlakte verdwijnen. Daardoor zijn zij helemaal niet meer vindbaar voor politie en hulpverlening. Daar zullen brieven in 9 talen met informatie over uitstapprogramma’s en hulpverlening, niets aan veranderen. De omstandigheden waaronder de vrouwen werken, zullen er ‘ondergronds’ bovendien niet beter op worden. En áls al een van deze vrouwen aanklopt bij de hulpverlening, zal zij merken dat juist de opvang kampt met gebrek aan plekken.

De vrouwen, die min of meer uit eigen keuze als prostitué op de straks gesloten boten aan het werk waren, kunnen ook geen kant op. Zij kunnen zich eventueel melden bij een uitstapprogramma, maar zicht op ander werk is er niet. Terwijl juist financiële motieven voor hen vaak een belangrijke rol spelen. En als zij in het vak willen blijven, zijn er in Utrecht onvoldoende legale werkplekken om de nu gesloten ramen te compenseren. Dit betekent dat zij moeten uitwijken naar andere steden – waar overigens ook een gebrek aan legale ramen is – of gedwongen zijn in het ‘onvergunde’ (lees: illegale) circuit aan het werk te gaan.

Utrecht zegt de boten te sluiten om de mensenhandelaren aan te pakken en de vrouwen te beschermen. En juist daarin schiet de maatregel zijn doel voorbij. Vervolging van de mensenhandelaren komt er geen stap mee dichterbij. In tegendeel: het zal alleen maar moeilijker worden om informatie en bewijsmateriaal te verzamelen als hun praktijken verschuiven naar het onzichtbare circuit. En de vrouwen worden niet beschermd, maar voelen zich juist in hun belangen geschaad. Dat blijkt ook uit de door 120 prostitués getekende petitie die de vrouwen later vandaag aan burgemeester Wolfsen zullen aanbieden.

De grote vraag blijft natuurlijk altijd: wat dan wel? Want als je weet dat ook in Utrecht vrouwen gedwongen in de prostitutie werken, is niets doen geen optie. 

Zoals bij bijna al het opsporingswerk, geldt in elk geval: lang, intensief en vasthoudend rechercheren. En verder vooral uitgaan van de vrouwen zelf. Dus doorgaan met gesprekken, huiskamerproject (hap), hulpaanbod, uitstapprojecten en zorgen dat er voor vrouwen die uit willen stappen, voldoende opvangplekken zijn. En dat slachtoffers hulp krijgen bij het doen van aangifte en/of het op de rit krijgen van hun leven, zonder dreiging dat ze het land uit moeten wegens illegaliteit. Verder zou het mooi zijn als er een prostitutiesector ontstaat waar pooiers en mensenhandelaren geen vinger in de pap hebben. Dat hoeft geen gemeentelijk bordeel te zijn, zoals in de media al is geopperd. Je kunt bijvoorbeeld ook kijken of vrouwen via een vereniging van zzp-ers zelf boten kunnen exploiteren. Kortom: ga praten met de vrouwen zelf, kijk welke mogelijkheden zij zien en probeer hen te ondersteunen om die dichterbij te brengen.