Als het gaat om vrijwilligerswerk naast je uitkering, heeft de overheid een dubbele moraal. De Centrale Raad voor Beroep heeft op 19 juni uitgesproken dat iemand die naast haar WW-uitkering als vrijwilliger aan de slag wilde bij het Bureau Sociaal Raadslieden, voor die uren op haar uitkering mocht worden gekort. De motivatie: in het maatschappelijk verkeer mag voor dit werk normaal gesproken een beloning worden verwacht. Dus ook als iemand geen beloning krijgt, leidt dit tot verlies van werknemerschap en dus van de uitkering over het aantal (vrijwillig) gewerkte uren.
Dit zou natuurlijk een statement kunnen zijn tegen verdringing van betaald werk door onbetaald werk. De Centrale Raad zegt immers in feite dat het werk eigenlijk betaald zou moeten worden. En dat is natuurlijk in zekere zin mooi.
Minder mooi wordt het als je ziet wat er gebeurt met mensen in de bijstand. Zij moeten tegenwoordig in het kader van de ‘wederkerigheid’ een ’tegenprestatie’ leveren voor hun uitkering. Wat in de praktijk veelal betekent: verplicht vrijwilligerswerk doen. En vaak is dit werk waarvoor ‘in het maatschappelijk verkeer’ normaal gesproken een beloning mag worden verwacht. Het meest duidelijke voorbeeld is natuurlijk dat van de Haagse straatveger Harry, die eerst betaald werkte als straatveger en na zijn ontslag vanuit de bijstand 
precies hetzelfde werk mocht gaan doen, maar dan als verplicht vrijwilligerswerk. Maar ook in Utrecht werken mensen als ’tegenprestatie’ in de zorg of als schoonmaker van straten en parken.
Het zou dus kunnen gebeuren dat je na je ontslag in de WW komt en aan de slag wilt als vrijwilliger. Je wilt tenslotte toch wat doen en bovendien staat vrijwilligerswerk naast je uitkering goed op je cv. Het UWV vertelt je echter dat je dan wel op je uitkering wordt gekort en dus zie je er maar vanaf. Vervolgens kom je na anderhalf jaar in de bijstand. Daar moet je dan alsnog dat vrijwilligerswerk gaan doen. Als je dat niet wilt of niet kunt – bijvoorbeeld omdat je al anderhalf jaar uit het arbeidsritme bent – word je gekort op je uitkering. Dat is voor een normaal mens toch niet te begrijpen?!
Het kan natuurlijk ook zijn dat het principe ‘het hoort betaald te worden en is dus gewoon werk’ alleen wordt toegepast op werk waarvoor je een relatief hoge opleiding hebt. Dus dat je niet vrijwillig als sociaal raadsvrouw aan de slag mag, maar wel als straatveger. Dat zou nog veel triester zijn…
Wat mij betreft zou moeten gelden: geen verplicht vrijwilligerswerk, tenzij dit heel duidelijk een functie heeft in iemands re-integratie. Dus zijn of haar kansen op betaald werk groter maakt. En dan altijd nog alleen voor een beperkte periode. Echt (dus vrijwillig) vrijwilligerswerk is natuurlijk altijd mooi en moet worden aangemoedigd. Of iemand nu in de WW zit of in de bijstand, of helemaal geen uitkering heeft. En dat bepaalde organisaties, zoal scholen, geen geld hebben om al het werk betaald te laten doen, dat is vaak ook een gevolg van overheidsbeleid…